Diş Eti Problemleri / Periodontoloji / Diş Eti Sağlığı
Periodontoloji, dişi çevreleyen destek dokuları ve diş etini inceleyen bilim dalıdır. Dişeti problemlerinin birçok nedeni olabilmektedir. Kişinin ağız-diş bakımı ile genetik yapısı çok önemlidir. Diş hekimliğinde çok sık karşılaşılan ve hastayı da fazlasıyla rahatsız eden diş eti problemleri, kesinlikle tedavi edilmelidir. Aksi takdirde kişinin iltihaplı-kanamalı-sağlıksız dişetleri nedeniyle kötü ağız kokusu oluşur.
Diş eti hastalıkları, dişi çevreleyen ve destekleyen dokuları etkileyen bir enfeksiyon hastalığıdır. Basit bir dişeti iltihabından (gingivitis) çene kemiklerinin eridiği, dişlerin sallanarak kaybedildiği şiddetli enfeksiyonlara (periodontitis) kadar geniş bir alanı kapsar. Hiç çürüğü olmayan dişler bile bu hastalık nedeniyle kaybedilebilir. Periodontal hastalıklar bir veya birçok dişi etkileyebilen; çocuklarda, büyüme çağındaki bireylerde, erişkinlerde ve yaşlılarda görülebilen toplumdaki en yaygın kronik hastalıklardır.
Tedavi kapsamı; ağız hijyen motivasyonu, diş taşı temizliği, dişeti iltihapları, dişeti büyümeleri, diş ve dişeti iltihaplarının kombine tedavileri, erken ve geç dönemde görülen periodontal hastalıkların tedavileri, dişeti çekilmeleri ile dişeti problemlerine bağlı hareketli hale gelen dişlerin tedavisini içermektedir. Günümüzde Nd:YAG laser uygulamaları ile çok ileri safhada olmayan diş eti problemleri cerrahisiz olarak tedavi edilebilmektedir. Sağlıklı diş eti, genellikle açık pembe renkli, mat, yüzeyi portakal kabuğu görünümünde, sert kıvamlı, kanaması olmayan ve diş yüzeyinde kalınlaşmadan bıçak sırtı gibi sonlanan özelliklere sahiptir.
Diş eti hastalıklarının belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Diş eti hastalıklarının ilk ve en önemli belirtisi dişeti kanamasıdır. Sağlıklı dişeti kanamaz.
- Diş etlerinde şişlik, kızarıklık oluşması
- Diş taşlarının renklenmesiyle koyu renklenmelerin görülmesi
- Diş etlerindeki çekilmeler ve bunun sonucu olarak açığa çıkan kök yüzeylerinde hassasiyet olması
- Diş ile diş eti arasından iltihap gelmesi
- Dişlerde sallanmalar ve dişler arasında açılmaların olması
- Ağızda sürekli kötü koku ve kötü tat hissi var olması
Diş eti hastalıklarının birinci nedeni, düzenli ve etkili fırçalama yapılmaması sonucunda dişlerin bütün yüzeylerinde, diş-dişeti birleşiminde ve diş aralarında biriken, içinde pek çok mikroorganizma barındıran ve "mikrobiyal dental plak" adı verilen birikintilerdir. Bu plak temizlenmezse, mikroorganizmalar ve ürettikleri zararlı maddeler diş çürüklerine ve diş eti hastalıklarına neden olurlar. Mikrobiyal dental plak, tükürükteki minerallerin etkisiyle sertleşerek diş taşlarına dönüşür. Böylece ağızda kısır bir döngü başlar. Çünkü diş taşlarının yüzeyi pürüzlü olduğundan plak birikimi daha kolay olacaktır. Bunun yanı sıra sigara kullanımı, genetik faktörler, hormonal değişiklikler, bazı ilaçların ( antidepresanlar, doğum kontrol ilaçları, kalp ve hipertansiyon hastalarının kullandığı ilaçlar vs.) kullanılması, stres, ağızda mevcut olan kötü kron,köprü ve dolgular, dişlerin sıkılması / gıcırdatılması, kötü beslenme ve diabet hastlağı diş eti sağlığını etkilemektedir.
Periodontal tedavi, dişleri çevreleyen yumuşak ve sert dokulara ait hastalıkların iyileştirilmesini, bu hastalıkların meydana getirdiği yıkımların düzeltilmesini amaçlar. Öncelikli olarak bireye çok iyi bir ağız hijyeni kazandırılmalıdır. Her ne kadar hekim tedaviyi yapacak olsa da devamında hastanın kendisine büyük görev düşmektedir. Diş hekiminin özel aletler yardımıyla dişler üzerindeki birikintileri uzaklaştırması gerekir. Halk arasında temizlik işlemi olarak bilinen bu tedavi, basit diş eti rahatsızlıklarında tedavi yöntemi olurken, ilerleyen diş eti hastalıklarında ön hazırlık işlemidir. Fazla kemik kaybı olan durumlarda periodontal cep derinliği artacağından bu bölgelerin lokal anestezi altında cerrahi olarak açılıp (flep operasyonu) iltihaplı dokuların temizlenmesi gerekir. Yeni kemik oluşumu hedefleniyorsa biyomateryallerin ( kemik tozu, membran vs.) kullanımı devreye girmektedir. Tedavide en önemli nokta etkenin uzaklaştırılmasıdır. Tedavi ilaçla desteklenebilir. Bunun yanı sıra laser kullanımı dişeti hastalıklarının tedavisinde önemli bir yere sahiptir.
Diş taşı temizliğine ihtiyaç kişiye göre değişen zaman aralıklarında yapılır. Ortalama 6 ay içerisinde profesyonel temizliğin yapılması gerekir.
- Diş taşı temizliği yaptırmak dişlere zarar verir düşüncesi kesinlikle yanlıştır. Doğru bir şekilde yapılan diş taşı temizliği aksine yarar sağlamaktadır.
- Bir diğer yanlış ise bir kere diş taşı temizliği yapıldıktan sonra daha sonra daha çok diş taşı oluşur düşüncesidir.
- Diş taşı temizliği dişlerin sallanarak kaybına neden olur düşüncesi kesinlikle yanlıştır. Ağızda var olan diş taşları nedeniyle oluşan kemik kaybı dişlerin sallanmasına neden olur. Zaten bu dişler sağlıksız bir şekilde ağızda bulunmaktadır.
